Qendra mė e rėndėsishme pėr ndikimin fetar nė tė gjithė Azinė ka qenė India.
India ka lindur besime tė shumta si hinduizmin, budizmin, jainizmin, sikizmin, etj. dhe njėri prej tyre, budizmi, ka ndikuar pothuajse nė gjithė Azinė Lindore.
Nga kjo, shumė kultura aziatike e mbajnė ende Indinė si vendlindjen e tyre frymore.
Nė tė njėjtėn kohė (Pitagora) nė shekullin e gjashtė p.k..si dhe nė Indi( rreth Indit dhe Gangit)shumė dijetarė hinduistė, po pėrpunonin teorinė e transmigrimit tė shpirtrave.
Shfaqja e njėkohshme e kėsaj bindjeje nė Greqi dhe nė Indi, sipas shkencės, vjen nga lėvizjet e popujve indo-europianė, tė cilėt nė shtegtimet e tyre nga njė kontinent nė tjetrin, bartnin me vete dhe idenė e transmigrimit.
Hinduizmi si fe nė Indi zė fill po me shfaqjen e arianėve rreth vitit 1500 p.k.
Bindja induiste qė nga fillimet ishte se shpirti ėshtė i ndryshėm nga trupi dhe se shpirti i mbijeton vdekjes. Ata adhuronin tė parėt dhe u ofronin ushqime shpirtrave tė tė vdekur...
Shekuj mė vonė, tė diturit hinduistė qė ndesheshin me problemet universale tė sė keqes dhe tė vuajtjeve midis njerėzve, i kombinuan kėto me ligjin e Karmės (ligj i shkak-pasojės, i pėrzierė me fatin) dhe zhvilluan teorinė e rimishėrimit, nėpėrmjet tė tė cilit meritat dhe fajet nė njė jetė shpėrblehen a ndėshkohen nė jetėn tjetėr.
Shpirti nga njė trup i vdekur rimishėrohej, lindte prapė nė njė trup njeriu tjetėr, por mund tė rimishėrohej edhe te njė kafshė, sipas meritės, sipas sjelljes shoqėrore nė jetėn e mėparshme.
Mė vonė, shkallė-shkallė, do tė marrė formė dhe njė koncept tjetėr filozofik, koncepti Brahman-Atman.
Atmani, esenca e ēdo gjėje mbi tokė, e ēdo njeriu, pas sa e sa rimishėrimesh, bashkohet me Brahmanin (realiteti mė i lartė, mė i pėrjetshėmi, mė i fundit) dhe arrihet Nirvana: bekimi, shenjtėrimi dhe njėkohėsisht, lirimi nga cikli i transmigrimit. Ky ėshtė dhe synimi mė i lartė, mė pėrfundimtar i hinduizmit.
Ideja e metempsikozės, transmigrimi i shpirtrave nė njė jetesė tė mėpasshme, pėrbėn bazėn e brahmanizmit, po dhe tė budizmit.
Pavdekėsia, duke kaluar provėn e gjatė nėpėr rimishėrime e transmigrime, pėr hinduizmin ėshtė njė e drejtė e lindur e tė gjithėve, jo privilegj i njė pakice tė lumtur. Pėr fetė monoteiste njė jetė e vetme pėrcakton fatin pėrfundimtar tė shpirtit, parajsėn a ferrin, pėr hinduizmin shpirti e arrin shėnjtėrimin pas shumė e shumė rilindjesh.
Wed Mar 19, 2008 10:00 am
